Kategoria: Przemysł i rozwój
WŚRÓD ZBÓŻ
Wśród zbóż największe znaczenie ma pszenica, ryż i kukurydza. Zajmują one odpowiednio 32%, 21% i 20% gruntów ornych przeznaczonych pod uprawę zbóż. Na 208 min ha uprawia się rośliny oleiste (z czego ponad 32% to uprawy soi), co stanowi około 17% areału gruntów ornych. Rośliny strączkowe zajmują 5,8% powierzchni gruntów ornych, korzeniowe i bulwiaste 4,1%, cukrodajne 2,2%, a owoce 4%. Na pozostałych 6,5%gmntów ornych uprawiane są różne rośliny przemysłowe (zwłaszcza włókniste) i używki oraz rośliny o niewielkim, na ogół lokalnym znaczeniu.W roku 2000 wyprodukowano na świecie 593,4 min t kukurydzy, 580 min t ryżu i 557,4 min t pszenicy. Aż 37% upraw pszenicy znajduje się w Ameryce Północnej, ale największym producentem pszenicy na świecie są Chiny, wytwarzające 1/5 tego zboża. Ich produkcja jest przeznaczona przede wszystkim na konsumpcję wewnętrzną, podobnie jak w Indiach wytwarzających 12% pszenicy.
UPRAWY PSZENICY
Stany Zjednoczone wytwarzają 11% pszenicy, ale są jej dużym eksporterem, podobnie jak wytwarzająca 6% Francja, Australia (3,6%), Niemcy (3,4%) i Kanada (4,6%). Dużymi producentami są także: Rosja (5,3%), Argentyna (2,5%), Turcja (3,1%), Pakistan (3,1%), Ukraina (2,3%), Wielka Brytania (2,5%). O ile uprawy pszenicy są rozproszone na znacznym obszarze gruntów ornych w strefie umiarkowanej i podzwrotnikowej, o tyle uprawy ryżu są skoncentrowane głównie w wilgotnych rejonach Azji. Na ten kontynent przypada aż 89% światowych upraw ryżu. Jego zbiory są obecnie nieco większe niż zbiory pszenicy. Największym producentem są również Chiny (34%) i Indie (22%), co jest związane z potrzebami alimentacyjnymi tych ludnych, a zarazem niezbyt zamożnych krajów leżących w kręgu kultury ryżowej. Te same względy tłumaczą wysoką produkcję ryżu w Indonezji (8,3%), Wietnamie (5,3%), Bangladeszu (5%), Tajlandii (3,9%) i Myanmarze (2,9%) oraz w Pakistanie (1,2%). Kraje te (przede wszystkim Tajlandia) są także eksporterami ryżu, ale z punktu widzenia rynku globalnego zasadnicze znaczenie ma produkcja Brazylii (1,9%), Stanów Zjednoczonych (1,6%) i Egiptu (1%).
UPRAWY KUKURYDZY
Uprawy kukurydzy są skoncentrowane w czterech regionach. Głównym jest Ameryka Północna (Stany Zjednoczone) i Łacińska (21%), subsaharyjska Afryka (17,6%) i Azja Wschodnia (Chiny) – 17,4%. W strukturze produkcji dominują zdecydowanie Stany Zjednoczone (40%) i Chiny (21%). Dużymi producentami są: Brazylia (5,4%), Meksyk (3,1%), a także Francja (2,6%), Rumunia (1,7%), Indie (1,7%), Kanada (1,5%), Włochy (1,7%), Indonezja (1,5%). Jest to zboże w 66% zużywane na pasze, z tym że w krajach rozwiniętych gospodarczo w 76%, a w rozwijających się – w 56%. Pszenica, ryż i kukurydza są bardzo ważnymi produktami globalnymi. Stanowią one przedmiot ożywionej wymiany międzynarodowej. W roku 2000 103,4 min t pszenicy, 105,4 min t zbóż paszowych pochodzących w 50% ze Stanów Zjednoczonych (głównie kukurydzy) i 22,4 min t ryżu (niespełna 4% produkcji światowej) było przedmiotem wymiany międzynarodowej.
GROŹNA SYTUACJA
Jest ona o tyle charakterystyczna, że eksporterami są głównie kraje rozwinięte, zaś importerami Japonia i kraje średnio rozwinięte. Wynika to z posiadania przez eksporterów znacznego areału upraw (Stany Zjednoczone, Kanada, Australia) i wysokiej wydajności (Francja, Niemcy, Wlk. Brytania) oraz relatywnie niskiego popytu wewnętrznego, co związane jest z większym udziałem produktów zwierzęcych i innych produktów roślinnych w diecie. Produkty zbożowe odgrywają natomiast podstawową rolę w wyżywieniu ludności krajów o niższym poziomie rozwoju. Sytuacja ta rodzi istotne zagrożenie, z którego na ogół nie zdają sobie jeszcze sprawy kraje importujące zboża. Popadają one w zależność od dostawców tym większą, że prognozowany popyt krajów potencjalnie deficytowych przewyższa możliwości jego zaspokojenia, jakimi dysponują kraje eksportujące zboża, zwłaszcza że i u nich oczekiwany jest znaczny wzrost popytu wewnętrznego (Stany Zjednoczone).
Loading ...
