Kategoria: Przemysł i rozwój
GOSPODARKA MIESZANA
Występuje on w różnych rejonach świata, najczęściej jednak w strefie umiarkowanej i podzwrotnikowej. Stosują go na ogół małe, niedokapitalizowane gospodarstwa rodzinne o niskim stopniu mechanizacji i wielokierunkowej produkcji, choć ich wielkość bywa różna w zależności od specyfiki poszczególnych krajów i waha się od kilku do kilkudziesięciu, a niekiedy nawet kilkuset hektarów. Im gospodarstwa są większe, tym wyższy jest na ogół poziom ich towarowości, przekraczając nawet 90% wartości produkcji. W gospodarstwach małych produkcja zwie-, rzęca często bywa przeznaczona wyłącznie na zaspokajanie potrzeb własnych. Gospodarstwa tego typu występujące w strefie umiarkowanej charakteryzują się zamkniętym obiegiem materiałowym; ich produkcja zwierzęca opiera się głównie na własnej bazie paszowej, a wytwarzany przez zwierzęta nawóz służy do nawożenia własnych pól. Produkcja jest pracochłonna (charakterystyczne spiętrzęnia prac polowych) i mało efektywna ekonomicznie, toteż udział tego typu gospodarstw rolnych maleje.
FORMA UŻYTKOWANIA
Postępuje jednocześnie proces ich różnicowania i wprowadzania pewnych elementów charakterystycznych dla innych systemów produkcyjnych. Przejawia się to we wzroście towarowości i specjalizacji produkcji, wzroście nakładów kapitałowych, zatrudnianiu najemnej siły roboczej, koncentracji ziemi i scalaniu gospodarstw o niekiedy bardzo wielu działkach położonych w różnych miejscach, jak również w wypadaniu z produkcji gospodarstw marginalnych, pracujących na gruntach o niskiej jakości, a często także w złych warunkach ekologicznych.Rolnictwo nawadniane. Ta forma rolniczego użytkowania ziemi uzależniona jest od ciągłego lub okresowego dostarczania niezbędnych dla wegetacji ilości wody, w sytuacji gdy warunki przyrodnicze jej nie zapewniają. Występuje ona z różnym nasileniem we wszystkich regionach produkcji rolniczej. Największe nasilenie rolnictwa nawadnianego występuje w regionach uprawy ryżu mokrego, jak również na rubieżach produkcji roślinnej, wykorzystującej wilgoć pochodzącą bezpośrednio z opadów atmosferycznych.
PRODUKCJA ROŚLINNA
Stosowanie nawodnień pozwala na podniesienie plonów, zwielokrotnienie zbiorów, wyrównanie wahań zbiorów, ograniczenie ryzyka nieurodzaju spowodowanego suszą, podjęcie nowych kierunków produkcji, rozszerzenie areału obszarów użytkowanych rolniczo. System ten wymaga ciągłego doskonalenia w celu ograniczenia zużycia wody i zwiększenia efektywności jej wykorzystania, zmniejszenia wysokich nakładów kapitałowych (rzędu 2-5 tys. € na hektar), zredukowania negatywnych zjawisk ekologicznych towarzyszących stosowaniu nawodnień (zasolenia i nadmiernego nawilgocenia gleb).Na świecie uprawia się zboża, rośliny okopowe (korzenne i bulwiaste), rośliny cukrodajne, oleiste i włókniste oraz używki. Są one przeznaczane na cele alimentacyjne, paszowe i przemysłowe. Jednoroczne uprawy zbóż, soi, rzepaku, roślin korzennych i bulwiastych zajmują 91% areału gruntów ornych. Reszta jest przeznaczana na uprawy trwałe, jak np. herbata, kawa, trzcina cukrowa czy drzewa i krzewy owocowe.
NAJWAŻNIEJSZE CELE
Najważniejsze z punktu widzenia celów alimentacyjnych i paszowych są zboża. Ich uprawy zajmują prawie 60% powierzchni gruntów ornych na świecie. Na cele alimentacyjne zużywa się 66% produkowanych na świecie ponad 2 mld t zbóż, zaś 34% na cele paszowe. Ich produkcja wzrosła w latach 1960-2000 ponad dwukrotnie, co było możliwe głównie dzięki czterokrotnemu wzrostowi zużycia nawozów mineralnych. Oczekuje się, że do roku 2020 popyt na zboża wzrośnie o 40% (85% tego przyrostu będzie pochodziło z krajów rozwijających się) i o tyle powinna wzrosnąć ich produkcja. Wynika on nie tyle ze spodziewanego wzrostu liczby ludności (do 7,5 mld), lecz głównie z przewidywanego wzrostu dochodów znacznej części ludności, które zostaną przeznaczone na zaspokojenie potrzeb żywnościowych.W roku 2000 wyprodukowano na świecie 2,038 mld t zbóż (rekordowy był dotychczas rok 1997 z produkcją wynoszącą 2,102 mld t).